Hematologia – badanie morfologiczne krwi - Animallab Laboratoria Weterynaryjne

Hematologiczne badania laboratoryjne dla zwierząt są kluczowym elementem diagnostyki weterynaryjnej. Pozwalają na ocenę zdrowia zwierzęcia, wykrycie różnych chorób oraz monitorowanie skuteczności leczenia. Oto szczegółowy przegląd hematologii w kontekście zwierząt:

Co to jest hematologia?

Hematologia to dziedzina medycyny zajmująca się badaniem krwi, jej składników i funkcji, a także schorzeniami związanymi z krwią. W weterynarii, badania hematologiczne dostarczają ważnych informacji na temat stanu zdrowia zwierząt.

Kluczowe elementy badania hematologicznego

Morfologia krwi
- Erytrocyty (czerwone krwinki): Liczba erytrocytów, stężenie hemoglobiny i hematokryt. Ważne dla oceny anemii i innych stanów związanych z krwinkami czerwonymi.
- Leukocyty (białe krwinki): Liczba i różne rodzaje leukocytów (neutrofile, limfocyty, monocyty, eozynofile, bazofile). Pomaga w diagnozowaniu infekcji, stanów zapalnych, chorób autoimmunologicznych i nowotworów.
- Trombocyty (płytki krwi): Liczba płytek krwi, ocena funkcji krzepnięcia. Ważne dla diagnozy zaburzeń krzepnięcia i trombocytopenii.
Parametry czerwonych krwinek
- MCV (średnia objętość krwinki czerwonej): Pomaga w różnicowaniu typów anemii.
- MCH (średnia masa hemoglobiny) i MCHC (średnie stężenie hemoglobiny): Wskazują na zawartość hemoglobiny w krwinkach czerwonych, co jest pomocne w diagnozowaniu anemii mikrocytarnej i makrocytarnej.
Rozmaz krwi
- Mikroskopowa analiza: Ocena morfologii krwinek czerwonych i białych oraz obecność nieprawidłowych komórek, pasożytów lub artefaktów.

Zastosowania badań hematologicznych

Diagnostyka chorób
- Anemia: Różnicowanie między różnymi typami anemii (np. regeneratywna, nieregeneratywna).
- Zakażenia i stany zapalne: Wzrost liczby leukocytów wskazuje na infekcje bakteryjne, wirusowe, grzybicze lub pasożytnicze.
- Nowotwory: Zmiany w liczbie i typie leukocytów mogą wskazywać na białaczki lub inne nowotwory krwi.
- Zaburzenia krzepnięcia: Ocena liczby i funkcji płytek krwi oraz badania dodatkowe (np. czas krzepnięcia, PT, APTT).
Monitorowanie leczenia
- Efektywność terapii: Regularne badania hematologiczne pozwalają na ocenę odpowiedzi na leczenie np. anemii, infekcji czy nowotworów.
- Toksyczność leków: Niektóre leki mogą wpływać na skład krwi, dlatego monitorowanie parametrów hematologicznych jest ważne dla oceny bezpieczeństwa terapii, szczególnie w przypadku pacjentów onkologicznych.
Rutynowe kontrole zdrowia
- Profilaktyka: Regularne badania hematologiczne mogą pomóc w wczesnym wykrywaniu problemów zdrowotnych, zanim pojawią się objawy kliniczne.

Przykłady chorób diagnozowanych:

Babeszjoza wywoływana jest przez pierwotniaki z rodzaju Babesia, w tym Babesia canis, B. gibsoni, B. vogeli.

Do zarażenia dochodzi na skutek wprowadzenia pierwotniaka do krwioobiegu psa przez ugryzienie kleszcza, gdzie następuje jego intensywne namnażanie. W przebiegu babeszjozy dochodzi do rozpadu erytrocytów, a w konsekwencji tego do niedokrwistości. Pozostałości z rozpadu erytrocytów mogą powodować uszkodzenie nerek poprzez zatykanie kanalików nerkowych.

Do głównych objawów choroby należą: osowiałość, zmęczenie, brak apetytu, gorączka, a z czasem żółtaczka i ciemnobrązowy kolor moczu.

Diagnostyka babeszjozy opiera się na badaniu mikroskopowym rozmazu krwi lub badaniem z użyciem technik biologii molekularnej PCR.

IMHA (immune mediated hemolytic anemia), czyli niedokrwistość hemolityczna na tle immunologicznym występuje przy nasilonym niszczeniu erytrocytów wewnątrz organizmu. Możemy wyróżnić dwa rodzaje IMHA: pierwotną oraz wtórną. W pierwotnej IMHA przeciwciała skierowane są przeciwko własnym antygenom na powierzchni erytrocytów. Natomiast IMHA wtórna powstaje najczęściej przy współistnieniu czynników zakaźnych, pasożytów, powstawaniu nowotworów lub zatruciach. W tym przypadku odpowiedz immunologiczna skierowana jest przeciwko obcym antygenom.

Anaplazmoza, to choroba zakaźna przenoszona przez kleszcze, wywołana przez bakterie z rodzaju Anaplasma. U psów najczęściej stwierdza się anaplazmozę granulocytarną którą wywołuje Anaplasma phagocytophilum. Drugi gatunek, Anaplasma platys odpowiada za anaplazmozę trombocytarną. W pierwszym przypadku bakterie atakują neutrofile, i w barwionym rozmazie krwi możemy je zaobserwować w cytoplazmie neutrofilów. W morfologii krwi zauważalna jest małopłytkowość, leukopenia, a z czasem niedokrwistość. W celu różnicowania zakażenia A. phagocytophilum od A. platys należy wykonać badanie PCR z próbki krwi EDTA.